DİDEROT ETKİSİ

18. yüzyıl aydınlanma çağı düşünürlerinden Fransız yazar ve filozof Denis Diderot'un borç içinde olduğunu duyan Rus imparatoriçesi Büyük Katerina Diderot'un kütüphanesini satın alıp 25 yıllık maaşını da ödeyerek onu zor durumdan kurtarır.

Maddi durumu düzelen Diderot'a bir arkadaşı çok şık bir kadife sabahlık hediye eder. Giydiği yeni sabahlığın verdiği çalışma masasına oturan Diderot bu eski masanın yeni ve güzel masasına hiç uygun olmadığını fark eder. Aldığı yüklü miktar paranın verdiği rahatlıkla yeni bir çalışma masası satın alır. Ancak bu sefer yerdeki halı sabahlığına ve masasına yakışmamaktadır.

Yeni bir halı alır.... 

Bu şekilde eski resimlerini, duvar halısını, sandalyelerini derken evdeki her şeyi tamamen yeniler. Sonunda bütün parası biter ve yeniden borçlanır. Ancak o zaman aklı başına gelir ve kendisini nasıl bir tüketim çılgınlığına kaptırdığını anlattığı "Eski Sabahlığım İçin Pişmanlık" adlı bir yazı yazar. Bilinçli bir alışveriş düşüncesi iler yapılmayan ihtiyaç olmadığı halde alınan şeyleri açıklayan bu tüketim sarmalından sonra bahseden ilk kişi olduğu için anlattığı kavrama Diderot Etkisi denilmektedir.

Diderot şöyle der :Eski sabahlığımın efendisi idim, yeni sabahlığımın kölesi oldum.