NARDUGAN BAYRAMI

Türkler tarihte yer aldığı ilk dönemlerden beri gelen yeni yılı Akçam ağaçlarını süsleyerek, ateş yakarak ve dans ederek kutlarlar. Bu özel güne Nardugan Bayramı denilmiştir. Bayram farklı  Türk topluluklarında çeşitli şekillerde isimlendirilmiştir. "Koyaş Tuğa" , "Nardurgan" , "Madurgan" ," Raştua," "Nartavan" ," Nartukan" ," Nardava" ," Nardvan" bu isimlerden birkaç tanesidir. Kutlama günü insanlar yeni kıyafetler giyerler. Tüm akrabalar bir araya gelir ve özel yemekler hazırlanır. Kadim Türk astrolojisinde her yıl 21-22 Aralık arasında gece ve gündüz savaşır ve sonunda güneş galip gelir. Bu zaferden sonra gelen ilk dolunayda yeni yıl kutlanır. Bu bayram atalarımız için bir "Yeniden Doğuş Bayramı"dır. Türkler ile akrabalıkları bilimsel olarak kanıtlanmış Sümerlerde de" Nardugan Bayramı "kutlaması yeni yıl kutlamalarının Türk kökenli olduğuna oldukça sağlam bir kanıttır.

Eski Türklerin sahip olduğu" Hayat Ağacı "inancı yaz kış yapraklarını dökmeyen Akçam Ağacı ile sembolize edilmiştir. Türk tarihinde Kadim dönemlerden beri kutlanan" Çam Bayramı "da bulunmaktadır. Türk sanat eserlerinde sıklıkla görülen " Hayat Ağacı "figürü Türk kökenleri bilimsel olarak kabul edilen Navajo Kızılderilileri tarafından da el sanatlarında kullanılmıştır. Bu ağacın bilimsel olarak Türklerin tarih boyunca yoğun olduğu bölgelerde varolduğu, Gülzade Kahveci tarafından akademik bir çalışmayla birlikte ispatlanmıştır. Noel kutlama tarzı Nardugan bayramına benzeyip kış ve yeni yılbaşı bayramı olarak Türk toplulukları tarafından kutlanmaktadır.

'Beyaz Çam Ağacı' süslemesi kutlamalarda en önemli törensel parçadır. Nardugan Bayramı'nı. coğrafi olarak nerede kutlandığını göz önünde bulundurur ve geleneksel belirtileri dikkate alırsak bu ağacın bir çam veya bir ' Abies Sibrica' olabileceğini düşünebiliriz. Netice olarak çamın bugün noel kutlamalarında bugün ortak olarak seçilmesinin sebebi sadece estetik değerinden dolayı değil, ancak kadim geleneğin ardından giden bir uygulamadır.

Türklerin çok eski çağlardan beri Akçam Ağacını süslemesi, tören sırasında ağacın altına hediyeler konması ve ağaca renkli bez parçaları bağlanarak yeni yıl içinde dileklerde bulunması, Avrupalıların "Noel Ağacı"  bir Türk etkisi olduğunu kanıtlar.

Günümüzde de bazı köylerimizde "Dilek Ağacı" adeti devam etmektedir. Yeni yıl kutlamaları ve ağaç süsleme Türklerden Sümerlere oradan da Anadolu üzerinden Avrupa 'ya geçmiştir.

KAYNAKLAR:Kıpçaklar Murat ADJI

                      Noel Bayramının kökü Türklerde, Muazez İmiye ÇIĞ

                      Nartugan nedir? Arif İsmet VİDİNLİ

                      Noel ve Nardugan, Doc. Dr. Haluk Berkmen